ویندوز اکس‌پی (به انگلیسی: Windows XP) یکی از سیستم‌عامل‌هایی است که اسم رمز «ویسلر» (Whistler) را بر خود داشت، چرا که در طول توسعهٔ ویندوز ایکس‌پی بسیاری از کارکنان مایکروسافت در تفریحگاه ویسلر کانادا مشغول اسکی بودند. ویندوز ایکس پی بر روی هسته ویندوز ان‌تی و ۲۰۰۰ پایه‌گذاری شد و جانشین دو ویندوز ۲۰۰۰ و ام‌یی گردید.
شرکت مایکروسافت ویندورز اکس‌پی را به منظور به‌روزکردن رابط کاربر (شکل ظاهری برنامه)، افزودن ویژگی‌های تازه، یکدست‌کردن «مبنای کد» بین اعضای مختلف خانواده مایکروسافت ویندوز و فراهم آوردن یک پلتفرم باثبات‌تر، پایه‌گذاری و در سال ۲۰۰۱ روانه بازار کرد.
ویندوز اکس پی که در اکتبر ۲۰۰۱ عرضه شد، یکی از محبوب‌ترین سیستم‌های عامل کامپیوتر در جهان به شمار می‌رود که گفته می‌شود بیش از چهارصد میلیون نسخه از آن در حال استفاده است.[۱] با این حال مایکروسافت اعلام کرده دیگر به شرکت‌های عمده سازنده کامپیوتر نظیر دل، اچ پی و توشیبا مجوز نصب سیستم‌عامل قبلی را بر روی کامپیوترهای تولیدی نخواهد داد، و از ژانویه ۲۰۰۸ ویندوز اکس پی بر روی کامپیوترهای جدید عرضه نخواهد شد.[۱]
ویندوز اکس‌پی در ابتدا در دو نسخه خانگی و حرفه‌ای عرضه شده‌بود. ویندوز اکس‌پی از چندین زبان مختلف پشتیبانی می‌کند.
| حداقل | توصیه شده | |
| سرعت پردازش | ۲۳۳ مگا هرتز | ۳۰۰ مگا هرتز و یا بیشتر |
| حافظه RAM | 64 مگابایت | ۱۲۸ مگابایت |
| کارت گرافیک | سوپر وی‌جی‌ای (۸۰۰x۶۰۰) و یا تفکیک‌پذیری بالاتر | |
| فضای خالی دیسک سخت | حدود ۱٫۵ گیگابایت و یا بیشتر (۱٫۸ گیگابایت فضای اضافه برای سرویس پک دو، ۹۰۰ مگابایت فضای اضافه برای سرویس پک سه) | |
| گرداننده نوری | سی‌دی یا دی‌وی‌دی-رام (فقط برای نصب ابزارها بوسیله دی‌وی‌دی یا سی‌دی) |
